Bezinning van deze maand

Een heel jaar voor de boeg

Het klinkt groots: een heel jaar voor de boeg. Het klinkt sowieso als veel! Maar klinkt dit ook positief of negatief? Dat hangt, denk ik, af van de situatie waarin jij je bevindt en ook de verwachtingen die je hebt. In ieder geval gebeurt er het komende jaar weer heel veel. Ook dat waar je zelf geen invloed op hebt. Het Heilig Jaar bijvoorbeeld. Dat heeft de paus uitgeroepen met als thema ‘Pelgrims van Hoop’. En dat jaar gaat gewoon zijn beslag krijgen. Of je er nu wat mee doet of niet. Zo mogen wij in franciscaanse kring en daarbuiten ook een mooi jaar beleven gewijd aan het Zonnelied. Dat wordt ook wel de Lofzang der Schepselen genoemd. Dat lied heeft Franciscus van Assisi geschreven. Dit jaar precies 800 jaren geleden.

Het Zonnelied is inhoudelijk een heel sterk lied. De schepselen van God die hun Schepper lof brengen: zon, maan, sterren, vuur, wind, wolken en aarde. Ook lof door de mens, vooral hen die vergevingsgezind zijn en ziekte en verdrukking dragen. De paus heeft op de beginwoorden van het Zonnelied zelfs een encycliek gebaseerd: Laudato Si’. Wat mij vooral raakt is de reden waarom Franciscus van Assisi dat Zonnelied schreef.

Franciscus was op dat moment erg ziek. De nodige lichamelijke kwalen, waarvan een oogziekte hem het meest last bezorgde. Hij kon het daglicht niet verdragen. Zelfs het licht van een klein vuurtje, een kaars, deed hem pijn aan de ogen. Daarom bracht hij zijn dagen en nachten door in een donker hutje bij het klooster van San Damiano. Dat ligt vlak bij Assisi. Daarnaast had hij veel last van muizen die rond en zelfs over hem heen liepen als hij wat probeerde te slapen. Franciscus zag het allemaal heel somber in. En vanuit die situatie richtte hij zich tot God. Hij vroeg God om hulp zodat hij zijn kwalen geduldig kon verdragen. Het antwoord wat hem in de geest gegeven werd was het aanbod van een grote schat in ruil voor zijn ziekten en kwellingen. Of Franciscus dat wilde accepteren? Natuurlijk wilde hij dat. “Nou broeder”, zei de stem, “wees dan maar opgetogen en blij ondanks al jouw ziekten, want jij mag je vanaf nu even veilig weten als was je al in mijn Rijk”. Dit antwoord verrukte Franciscus buiten mate. Hij voelde dat God hem nu al de zekerheid van het eeuwig leven gaf. Dit gaf hem kracht en blijheid. Hij riep zijn broeders op om dit bericht overal te verkondigen en zelf schreef hij het Zonnelied. De belofte die aan Franciscus gedaan werd voelde voor hem als een belofte aan alle schepselen. Dus alle schepselen moesten God loven en danken.

In een situatie van wanhoop Gods kracht ervaren. En als toetje ook nog de zekerheid krijgen dat de lichamelijke dood niet het einde is. Hoe hoopvol is dat wel niet? En wie wil dat niet? Misschien dat dit voorbeeld en soortgelijke voorbeelden ons de hoop mogen geven dat het met dit jaar wel goed komt. Dat we, zoals we dat kunnen zeggen, kracht naar kruis krijgen. En dat we ook overtuigd mogen raken van de zekerheid die Franciscus gekend heeft: de dood is het einde niet. Hij laat in het Zonnelied zelfs de lichamelijke dood lof brengen aan God. Dat kun je alleen maar dan als je weet dat het leven daarna doorgaat. Op welke manier dan ook.

Het kruis wat afgebeeld is lijkt op het kruis van San Damiano. Dat is het kruis wat aan het begin van Franciscus’ roeping tot hem gesproken zou hebben. In de uitvoering die hier is weergegeven is Christus omringd door Franciscus, Clara en alle schepselen die ook in het Zonnelied een plek hebben gekregen. Dit kruis is getekend door zuster Evelyn Cardoz.

Een gezegend 2025.

Theo Reuling ofs